داروهای بی ‌خطر برای درمان آسم در دوران بارداری کدامند؟

زنان در دوران بارداری شرایط حساسی را از نظر تغییرات هورمونی تجربه می کنند. به همین دلیل استفاده از داروهای مختلف می تواند برای آن ها خطرناک باشد و سلامت خودشان و جنین را تهدید کند. این موضوع باعث شد تا دانشمندان تحقیقات گسترده ای را برای پیدا کردن بهترین راه درمان آسم در زنان باردار آغاز کنند. نتیجه تحقیقات نشان داد دو مورد از داروهای درمان آسم علاوه بر برطرف کردن حملات آسمی، کمترین خطر را برای جنین دارند. 

• کورتیکواستروئیدهای استنشاقی که ترجیحا بهتر است سالبوتامول باشد.
• تئوفیلین که شاید موثرین راه درمان آسم نباشد اما کمترین خطر را برای جنین ایجاد می کند.

در مورد بی‌ خطر بودن داروهایی مانند آگونیست‌های طولانی‌اثر، داروهای ضد لوکوترین و داروهای ضد ایمنوگلوبولین اطلاعات کمتری وجود دارد. در صورت لزوم به مصرف کورتیکواستروئید خوراکی، بهتر است از پردنیزون استفاده شود؛ چرا که این دارو توسط کبد جنین به پردنیزولون فعال تبدیل نشده و در نتیجه کودک از اثرات سمی دارو در امان می ماند.

منظور از آسم خفیف چیست؟

آسم یکی از شایع ترین بیماری های تنفسی است و در اصلاح علمی این گونه تعریف می شود که Athesma عبارت است از اختلال التهابی مزمن مجاری هوایی که بر اثر یک سری عوامل محیطی در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد هستند، ایجاد یا تشدید می ‌شود. این بیماری حاد تنفسی دوره ها و تناوب های خاصی هم دارند که انتخاب روش مناسب برای درمان آسم براساس آنها صورت می پذیرد.

آسم خفیف یکی از انواع این بیماری است که درصد شیوع بیشتری دارند و گاها از حالت های تشدید شده و حملات آسمی، بیشتر بیمار را آزار می دهد. اگر بخواهیم کمی پا را فراتر بگذاریم و سطوح علمی پیشرفته را بررسی کنیم، متوجه می شویم که خود آسم خفیف هم به گروه های دیگر و همچنین زیر گروه های دیگر تقسیم می شود که درک اصطلاحات آن ها برای کسانی که زمینه ای از علوم پزشکی ندارند، بسیار سخت است. با این حال به طور کلی دو گروه بیشتر شناخته شده آسم خفیف را به شما معرفی می کنیم.

• آسم متناوب خفیف  

علائم در روز، کمتر یا برابر 2 بار در هفته و علائم در شب، کمتر یا برابر با 2 بار در ماه خود را نشان می دهد. با توجه به تناوب این علائم ممکن است فرد در انجام برخی از کارهای زندگی با مشکل روبه رو شود. درمان آسم خفیف متناوب برخلاف تصورات عامه پسندانه نیاز به دارو دارد.

• آسم پایدار خفیف 

علائم بیشتر از 2 بار در هفته و کمتر از 1 بار در روز و علائم در شب بیشتر از 2 شب در ماه خود را نشان می دهند. شکایت این دسته از مبتلایان به آسم خفیف بیشتر به دلیل شدت گرفتن علائم در شب و هنگام خواب است.

منظور از آسم آلرژیک چیست؟

حتما تاکنون اسم آسم آلرژیک را شنیده اید و برایتان سوال شده است که آسم الرژیک چیست و چه تفاوتی با آسم های دیگر دارد. در حقیقت آسم آلرژیک، نوعی آسم است که به دلیل ریکت های آلرژنی ایجاد می شود. اگر به دلیل آلرژی به سختی تنفس می کنید، ممکن است که به آسم ناشی از آلرژی مبتلا شده باشید. افرادی که از آسم آلرژیک رنج می برند، معمولا بعد از بوییدن چیزهای مختلف ها از جمله گرده گل، علائم در آن ها آشکار خواهد شد.

بنیاد آسم و آلرژی امریکا اعلام کرده است که بیش از نیمی از افرادی که مبتلا به آسم هستند، آسم آن ها از نوع آلرژیک است. آسم آلرژیک در بیشتر موارد قابل درمان است و جای نگرانی ندارد. در واقع اگر بخواهیم بهتر توضیح دهیم که آسم آلرژیک چیست، باید بگوییم در این آسم، عوامل محرک مثل گرده گل که آلرژن نام دارند وارد سیستم تنفسی شما می شوند. با ورود این محرک ها، سیستم ایمنی بدن تحریک می شود تا سدی محکم را برای حفاظت از بدن ایجاد کند.

در واقع سیستم ایمنی، گرده های گل را یک عامل بیگانه و خطرناک تلقی می کند و سعی می کند آن ها را نابود کند. ترشح هیستامین در بدن، واکنش های آلرژیک را ایجاد می کند که یکی از آن ها، تنگ شدن مسیرهای هوایی است. با تنگی نایژک ها، علائم آسم آلرژیک بروز می کند.

مهم ترین عارضه داروهای درمان آسم چیست؟

بزرگ ترین ایراد وارده به داروهای آسم این است که این داروها حاوی حدی بالا از کورتیکواستروئیدهای خوراکی هستند و به مرور می ‌توانند تراکم استخوان را کاهش دهند. تحقیقات نشان می دهد کسانی که 4 بار یا بیشتر کورتیکواستروئید خوراکی برایشان تجویز شده بود، 5 برابر بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار داشتند.

در بیمارانی که 10 بار یا بیشتر تجویز شده بود، احتمال شکستگی استخوان در آنها دو برابر بود. با این حال هیچ گونه توصیه ‌ای مبنی بر توقف داروهای کنترل کننده بیماری نمی ‌شود. چراکه مزیت درمانی آن ها اهمیت بیشتری نسبت به معایب دارد. بهترین راه حل برای مصرف داروهای مختلف درمان آسم را محققان دانشگاه ناتینگهام داده اند. این محققان تنها راه را این می دانند که پزشکان باید کمترین دوز این داروها را برای کنترل بیماری تجویز نمایند.

چرا گاهی هیچ روش درمانی برای بیمار مبتلا به آسم راهگشا نیست؟

این بیماری، یک مشکل تنفسی مزمن است که به سختی تنفس، سرفه، خس‌ خس سینه و کم شدن حجم های تنفسی منجر می شود. در حقیقت، آسم، در اثر تورم لوله هایی ایجاد می ‌شود که هوا را به داخل و خارج از ریه می ‌برند و دریافت اکسیژن کافی را دشوار می ‌سازد. اگرچه این بیماری عموما با کمک دارو قابل کنترل است؛ اما می ‌تواند به بروز مشکلات دائمی منجر شود. آسم تنها یک بیماری ساده تنفسی نیست که تنها عامل دخیل در آن مجاری هوایی باشند.

در آسم، اختلالات ژنتیکی و مالفرومیتی های عصبی هم نقش دارند. تداخل این عوامل، درمان  آسم را با مشکلاتی همراه ساخته است. در بیماران مبتلا به این بیماری تنفسی، برای اثبات وجود انسداد راه های هوایی، بایستی آنالیز حداکثر جریان یا اسپیرومتری انجام شود. در صورت مشاهده دیسترس تنفسی، بایستی پالس اکسی متری هم استفاده شود.

تلاش های زیادی برای درمان آسم صورت گرفته است؛ اما اکثر آن ها ناموفق بوده و یا تنها روی گروه خاصی اثر بهینه را ایجاد می کنند. محققان درمان آسم را اگر عوامل ژنی و عصبی در آن نقش نداشتند، امکان پذیر می دانستند؛ اما متاسفانه تداخل این عوامل، کار را سخت کرده و باعث پس زده شدن درمان های متعدد توسط بیمار می شوند.

تصمیمات آنی زیر چگونه بر درمان حملات آسم موثر است؟

تا چند سال پیش تصور عمومی اکثر دانشمندان برای درمان آسم مبتنی بر استفاده از داروهای شیمیایی بود؛ اما امروزه نتایج تحقیقات، نظر آن ها را به طور کل تغییر داده است. امروزه تمامی روش های درمان آسم بر مبنای پیشگیری و استفاده از داروهای گیاهی هستند. راهبردهای مدیریت آسم از نظر دانشمندان اینگونه توصیف می شود:

• تغییر محیط

به طور معمول، وقتی مواد آلرژی زا یا سمی هوای محیط شما را پر نماید، حملات آسم می تواند رخ دهد. اگر شما از علت حمله آگاه هستید، سعی نکنید خودتان را در معرض این مکان قرار ندهید و یا بلافاصله پس از حمله حرکت نکنید.

• جرعه جرعه قهوه بنوشید

هنگام ابتلا به آسم، رژیم غذایی مناسب داشته باشید. کافئین و تئوفیلین متابولیزه شده در پیشگیری و درمان آسم به دلیل شل کردن راه های هوایی موثر هستند. اما قهوه را در حد متعادل بنوشید. بیش از دو فنجان در یک زمان نخورید. مصرف اضافی ممکن است ضربان قلب را سریع کند. بیشتر روش های درمان آسم از قهوه به عنوان مکمل بهره می برند.

• ورزش تنفس انجام دهید

سعی کنید با تمرین تعداد تنفس خود را منظم کنید. این مورد یک درمان آسم نیست و از گذشته ای دور در درمان این بیماری کاربرد داشته است.

• اعمال فشار بر نقاط فشاری

یک راه سریع برای درمان، فشار بر روی نقاط فشاری برای چند دقیقه متوالی در یک زمان است. این کار سبب شل شدن عضلات می شود. نقاط فشاری شامل قسمت جلوی داخل شانه و لبه های بیرونی چین آرنج هستند.

• منیزیم مصرف کنید

شما می توانید از پزشک خود در مورد مصرف منیزیم سوال نمایید. منیزیم می تواند به کاهش فشار کمک کند، زیرا سبب ریلاکس شدن لوله های تنفس می شود. این عملکرد دقیقا مشابه اکثر روش های درمان آسم است.

آیا اسپری سالبوتامول راهی موثر در درمان آسم است؟

این اسپری یکی از رایج ترین و پرمصرف ترین اسپری های تسکین دهنده برای برطرف نمودن علائم و حملات آسم است. این اسپری پس از مصرف، باعث شل شدن و ریلکس مجاری تنفسی و همچنین موجب برطرف شدن علائمی مانند سرفه و یا احساس تنگی نفس می شود.

برخی برطرف شدن علائم را درمان آسم می دانند که زیاد هم بی ربط نیست. سالبوتامول به صورت قرص و شربت نیز وجود دارد. اسپری سالبوتامول به طور معمول به رنگ آبی تولید شده و در داروخانه ها موجود است. علی رغم قابلیت های ویژه، این اسپری درمان قطعی آسم نیست و تنها علائم را تا حد زیادی کاهش می دهد. لازم به ذکر است سالبوتامول برای جلوگیری از زایمان زودرس نیز مصرف می شود.

اگر دچار حمله آسم شدیم چه کاری باید انجام دهیم؟

اگر شما احساس شروع یک حمله آسم را دارید، سریعا بنشینید و سعی کنید تنفس ملایم و منظم داشته باشید. اگر بتوانید اوضاع را مدیریت کنید، درمان آسم را انجام داده اید. سعی کنید از اسپری استنشاقی خود هر 35 - 55 ثانیه، یک اسپری و حداکثر 12 پاف استفاده نمایید. اگر اسپری ندارید و یا آن را در محلی جای گذاشته اید، سعی کنید خود را به نزدیک ترین مرکز درمانی برسانید. درمان آسم به توجه شما به موارد زیر بستگی دارد، پس به آن ها توجه کنید.

• پس از حمله آسم باید در عرض 24 ساعت به متخصص مراجعه کنید؛ حتی اگر شما برای حمله آسم خود در یک بیمارستان تحت درمان قرار دارید.
• نسبت به علائم اولیه و یا نیاز به استفاده از داروی استنشاقی درمان آسم بی توجه نباشید و از انجام کارهایی که سبب شروع آسم می شود، دوری نمایید. 
• در زمان حمله، تنها درمان آسم، آرام بودن و استفاده از داروی استنشاقی مناسب است.
   

کدام ویژگی های آسم در همه گروه های سنی مشترکند؟

علائم آسم در جوانان تفاوت هایی با علائم این بیماری در بزرگسالان دارد. این علائم اگرچه به هم شباهت دارند؛ اما زمینه تشخیص صحیح و درمان آسم را متمایز می سازند. در میان تمام علائم بیماری، مواردی وجود دارند که در هر دو مشترک بوده و حتی می توان آن را در آسم کودکان نیز مشاهده نمود. برخی این موارد را تنها جزو علائم آسم در بزرگسالان می دانند؛ اما این تصور کاملا اشتباه است. 

 

انسداد راه های تنفسی
در طی تنفس معمولی، عضلاتی که در اطراف راه های هوایی قرار دارند، به حالت استراحت بوده و هوا آزادانه در مجاری حرکت می ‌کند. اما در افراد مبتلا به آسم، مواد حساسیت زا، سرما، ویروس ‌های تنفسی و استارترهای محیطی می‌ توانند موجب سفت شدن عضلات اطراف مجاری هوایی شوند؛ به طوری که هوا دیگر نتواند به‌ طور آزادانه در مجاری حرکت کند. کاهش هوا موجب می ‌شود که بیمار احساس تنگی تنفس کند. یکی از علائم آسم در جوانان که در اثر این موضوع ایجاد می شود، صدای خش خش در هنگام تنفس است.

 

التهاب
یکی از علائم آسم به خصوص در بزرگسالان، تورم و التهاب موجود در مجاری تنفسی هست. این التهاب در دراز مدت می تواند زمینه را برای ایجاد سایر مشکلات تنفسی فراهم آورد.

 

تحریک ‌پذیری راههای تنفسی
متاسفانه یکی از علائمی که بیماران آسمی را به شدت آزار می دهد، این مورد است. تحریک پذیری باعث می شود که بیمار به کوچکترین محرک های محیطی واکنش شدید نشان دهد. ابتدا تصور می شد که این مورد تنها جزو علائم آسم در بزرگسالان است؛ اما اخیرا آزمایشات نشان داده است که جوانان مبتلا به آسم نیز به شدت با این موضوع درگیر هستند.